A porlo cu a nonna
(Parlo con la nonna)
U gh’è restò a mè futugrafia
id quande ch’éo pcinin, ch’éo “Robertino”,
e u gh’è scríto, cu a tó caligrafia,
tútto u tó cö: “Il mio caro nipotino”.
Ma un gh’è ciú, nónna, éi fögo ‘nti camiñi,
un gh’è ciú a chéña per réze a pujöa,
un gh’è l’asilo, un gh’è a niò ‘d fiuiñi
cu u scilabojo e u scusainin da scöa.
E i otri? Quexi tútti, cian cianin,
tra ceo e scúo is sun incaminè:
u nónno Bénso, a nónna Marinin,
i borbi, éi lolle... e us né ‘ndeto mè puè.
I sun mermè me i priuñi du Lemmo
i nóstri veggi, e quarche zuno aprövo:
an finio ‘d giaminò; óua as parlemmo
chí da-a strò ‘d Fùrchi, intéi campsanto növo.
Éi paize? U po’ chi g’oggio tajò éi seppe;
éi ustáje? Un gh’è ciú manco na romma:
un gh’è ciú u Dario, u Cicin, u Giuzeppe,
cu a Nunsia e i Pari chi zugovo aa domma.
Un gh’è ciú éi Maduniñe, un gh’è éi Ferò,
un gh’è ciú u Súrro e a tó amiga Minchin,
e a Niniña, e a Deliña du ruò,
e deré aa ture, a Marinin ‘d Buchin.
Un gh’è ciú u sciù Quartin, un gh’è Badun,
un gh’è Giafurni cu a vióla da bosso;
e u sciù Tumota, cu u só purpetun,
e u sciù Felise, cu’n fa ciù u salosso.
Fóscia sun lí, chi canto, per Natole,
“Alegressa”, ma in limpo ciú u ciasò...
chi invéce i limpo a zóna industriole
‘ntéi möje, deré aa frobica brúxò.
Ma un gh’è ciú éi gorde, i súggi, éi machinette,
i paröi... Caröxo l’è cuscì:
i cañi i mangio a corne ‘ntéi scatuette,
i cristiañi, éi pastiglie per drumì.
Un se sguerna ciú a néive cu i gaampi,
un se rméña ciú éi pan inta tuetta,
l’è spario u schivajö, sun sparii i campi,
e anche éi furno da Minca, daa capletta.
Dai Burgo ai Nenni u s’è vujò éi pulò,
un gh’è ciú manco n’anma ‘ntéi casté,
zú da u tórcio l’è tútta na taagnò,
e i gotti i fan furoccia intéi quarté.
Éi porico i l’an lvò, ma per lé-i mañe
a gh’emo in preve ‘d Govi, cl’è chi arénte
per dì Messa, ma per sunò éi campañe
u gh’è na mociavélica a curénte.
E tútti i gan na mochina, ó ciú d’úña,
e u po’ c’un se ne pössa ciú fò a méno,
e, credime, sun ‘ndeti anche ‘nta lúña,
ma chi a spitemmo ‘ncù cu-gh possa u tréno.
Peró i n’an feto a circunvalasiun,
ca toja própio in mezo u tó giardin;
an rancò éi vighe, éi brúgne, éi cabanun,
e a tópia cu a niò du scarzuìn.
E anche éi campsanto veggio, i l’an sccianò:
dan ca drumiva tó sö Madaléna,
u gh’è ‘n batúo ‘d ciúménto, per balò
e fò i fersciöi ai vilezanti ’d Zéna.
Ti vö savéj quarcósa da bútéga,
da stánsia scúa, da stánsia cu u trovo,
ó ‘d quella che t’avéivi fitò aa Léga,
ó ‘d quella per lé-i cióse chi cuovo?
Óua i gh’an feto ìn pósto da mangiò,
in risturante, cu “bar” e “menú”,
i travetti sun sémpre ‘ntu suò,
ma cióse sutta aa córba un gh’è n’è ciú.
E mì, a sun riturnò ‘nta veggia cà,
sú ‘ntéi palosio, sulo cu mè muè.
Se da zuno um paxéiva ‘d fò bradà
perché a stúdiòvo a l’úniversitè,
Óua a capisso cu-gh vö da pasiénsa,
e che bzögna ca piemmo quel cu tucca;
ricchi e póvri, un fà ‘nciúña diferénsa,
quande cu s’è finío éi fì ’nta rucca.
E tútti a semmo chì me cuve ‘nt l’ea,
cu éi majaté cu serna e cu dà sú,
ma mi a canto, cu i grilli e cu a sighea,
éi fóe d’in mundo cu n’esista ciú.